Bismillahir rəhmanir rəhim
Bu böyük hərəkətdə xalq zəfərə çatdı və Əməvilərin zalım xəlifələrini İslami xilafətdən uzaqlaşdırdılar. İnsanlar buna çox sevinirdilər.
Üstəlik haqqı haqlıya vermiş və İslami xilafəti Peyğəmbərin Əhli Beytinə təslim etmişdilər. Şiələr də bir yerə qədər sevinirdilər; hərçənd özləri xilafətə çata bilməmişdi amma heç olmasa Əməvilərin zülmündən xilas olmuşlar idi.
Xalq bu zəfərə olduqca sevinmiş, ölkənin vəziyyətini islah, İslamı irəlilətmə və öz vəziyyətlərinə i nizam vermə mövzusunda qızıl yuxular görməyə başlamışdılar və bir-birlərini müjdələyirdilər.
Amma çox keçmədən bu şirin yuxudan oyandılar. Vəziyyətin çox dəyişmədiyini və Abbasoğulları hökumətinin də Bəni Üməyyə hökumətiylə eyni olduğunu gördülər. Hamısı da mövqe və mövqe düşkünü, əyyaş və xalqın malını zorla əlindən alan kəslər idi.
Ədalət, islahat və ilahi hökmləri icra kimi bir dərdləri yox idi. Yavaş yavaş insanlar oyanır, keçmiş səhvlərinin və Abbasoğullarının hiyləgərliyinin fərqinə varırdılar.
Şiələr də, Abbasoğullarının özlərinə, İslama və müsəlmanlara etdiklərinin, Əməvilərin etdikləriylə çox fərqli olmadığını gördülər. Bu səbəblə yenidən döyüşmək və Abbasoğullarının xəlifələriylə mübarizə etməkdən başqa çarələri yox idi.
Hərəkəti ən yaxşı şəkildə başladacaq olanlar Əli və Fatimənin (ə) övladları idi. Ancaq bunlar arasında xilafətə hər kəsdən daha çox layiq olan məlumatın, fədakar, iffətli və layiq insanlar vardı; üstəlik onlar Hz. Peyğəmbərin (s) həqiqi övladları idi və bu yaxınlıqları səbəbindən xalq tərəfindən sevilirdilər.
Kənar yandan, onlar məzlum idilər və qanuni haqqları tapdalanmışdı. Xalq kütlələri yavaş yavaş Peyğəmbər ailəsinə yönəldilər, Abbasi xəlifələrinin diktatorluğu artdıqca Əhli Beytin sevgisi də xalqın ürəyində artır bu da onları zülmlə döyüşməyə təşviq edirdi. Beləcə xalq hərəkəti və Şiələrin qiyamı başladı.
Arada bir onlardan birinin ətrafına toplanır və böyük bir qiyam başladırdılar. Bəzən də Peyğəmbər zamanından qalan və müsəlmanların zehinində yer edən Mehdilik inancından istifadəylə inqilabın qabaqcılını vəd edilmiş Mehdi olaraq tanıdırdılar. Bu səbəblə Abbasoğullarının xilafəti qatı, cəsur və məlumatlı kəslərlə qarşı qarşıya qalmışdı.
Abbasi xəlifələri Şiə seyidlərini çox yaxşı tanıyırdılar, onların şəxsi ləyaqəti, fədakarlığı, hörməti və şərafətindən xəbərdar idilər. Kənar yandan İslam Peyğəmbərinin vəd edilmiş Mehdi haqqındakı müjdələrini də eşitmişdilər.
Hz. Peyğəmbərdən nəql edilən hədislər əsasınca Hz. Mehdinin Zəhranın (s.ə) övladlarından olduğunu, qiyam edəcəyini və zalımlarla döyüşərək qəti bir zəfərə çatacaqlarını bilirdilər.
Mehdilik hadisəsindən və bunun xalqın ürəyindəki mənəvi təsirlərindən xəbərdar idilər. Buna görə deyilə bilər ki Abbasi xilafətinə yönələn ən böyük təhlükə Şiələr tərəfindən idi.
Xəlifə və xidmətçilərinin gözündən rahat yuxunu alan və onların ruhi tarazlığını pozanlarda onlar idi. Xəlifələr də gecə gündüz xalqı Şiələrin ətrafından dağıtmağa çalışırdılar. Hər cür toplanma, hərəkət və qiyam etməyə mane olurdular. Xüsusilə də tanınmış Şiələri böyük bir diqqətlə və gizlicə izləyirdilər.
Yəqubu belə deyir: “Musa Haydı Şiələri tutmaq üçün böyük bir səy göstərirdi. Onların arasına böyük bir qorxu salmışdı, bütün şəhərlərə xəbər göndərərək Əbu Talibin soyundan olanları tutmalarını və özünə göndərmələrini əmr etmişdi. “[1]
Əbu-l Fərəc belə yazır: “Mənsur xilafətə çatınca bütün gücüylə Məhəmməd ibn Abdullah ibn Həsəni tutmaq və haqqında bir məlumat əldə etmək üçün çalışdı. “[2]
[1]- Tarixi Yaqubu, Nəcəf nəşri, H. 1384, c. 3, s. 142.
[2]- Məkatil-ul Talibiyyin, s. 143.
Tərcümə: Zuhuradogru.org
Məlumatdan istifadə etdikdə istinad vacibdir.